Op 24 mei organiseerde SMBA een screening van de documentaire ‘The Forgotten Space’ (2010) van Allan Sekula en Noël Burch. De avond werd ingeleid met een presentatie van het nieuwe nummer (21) van het tijdschrift Open, dat in het teken staat van (im)mobiliteit, en afgesloten met een discussie tussen Sven Lütticken en Burch. Lees hier een verslag van de avond.
Ruimte, locatie en de vrijheid en mogelijkheid om van de een naar de andere plek te verplaatsen, zijn terugkerende onderwerpen binnen het postkoloniale discours. De Amerikaanse kunstenaar Allan Sekula (1951) en de Amerikaanse, in Frankrijk werkende regisseur en filmcriticus Noël Burch (1932) richtten zich met het filmessay ‘The Forgotten Space’ (2010) op de oceaan als onzichtbare maar cruciale locatie voor de internationale economie. Sekula onderzocht al eerder de socio-economische waarde van de maritieme ruimte aan de hand van verschillende havengebieden in het project ‘The Fish Story’. ‘The Forgotten Space’ is de verfilming van Sekula’s eerdere project, waarin Burch en Sekula stellen dat de haast onbegrensde zee een vergeten en onzichtbaar gebied. De onzichtbaarheid heeft als gevolg dat ook de machtsstructuren uitgevoerd op de zee, en de problemen daarvan, onopgemerkt blijven, in tegenstelling tot transportstromen over het land.
‘The Forgotten Space’ volgt de reis van een container op een vrachtschip, van de ene haven naar de andere, en toont daarmee een voortdurende frictie tussen de lokale bevolking, arbeiders en ondernemers, en de allesomvattende mondiale door economie georganiseerde machtsstructuren. De havengebieden in verschillende landen staan onder een voortdurende druk om zich aan de vraag van de internationale markt te conformeren. Zoals de Nederlandse Betuwelijn, ontworpen om het transport richting de Rotterdamse haven te bevorderen, ervoor zorgde dat tientallen omwonenden hun boerenbedrijf moesten staken. Mexicaanse vrachtwagenchauffeurs worden uitgebuit door Amerikaanse bedrijven die slim inspelen op de taalbarrière en de onwetendheid van de chauffeurs. In Hong Kong worden hangjongeren opgeleid om een toekomst vol eenzaamheid binnen de maritieme sector tegemoet te gaan. Ook de indirecte problemen, zoals de armoede in een tentenkamp bij de Mexicaanse grens in Amerika en de discrepantie van het Guggenheim museum in Bilbao dat de staalsculpturen van Serra opvallend toont terwijl de lokale staalindustrie onzichtbaar blijft, komen aan bod.
In een gesprek met kunsthistoricus Sven Lütticken lichtte regisseur Burch zijn filmstijl toe. Hij typeert ‘The Forgotten Space’ as een hybride documentairevorm: een filmessay. Door verschillende beeldelementen, zoals interviews, archiefmateriaal en clips uit Hollywood films, in de montage samen te voegen ontstaat er een gefragmenteerd verhaal. De vorm is cruciaal om het verhaal op de kijker over te brengen, maar Burch benadrukte dat hij vooral wilde voorkomen dat het een saai geheel zou worden. Hij is zich bewust van de afstand tussen de marxistische boodschap van de documentaire, het filmpubliek en de praktijk van de geïnterviewde havenwerkers. Zijn streven is het dan ook om readable art te maken, documentaires die voor iedereen te begrijpen zijn. De film is in zijn ogen ook geschikt voor televisie, wat hij ziedt als het nog steeds belangrijkste massamedium om de ‘vergeten’ klasse die in de film aan het woord komt, ook aan te spreken.
Klik hier voor meer informatie over ‘The Forgotten Space’.
Trailer The Forgotten Space
Tessa Verheul